خلاقیت در دنیای اختراعات

کما یکی از پیچیده‌ترین و پرابهام‌ترین وضعیت‌های پزشکی است که در آن، فرد به‌طور کامل از محیط اطراف خود بی‌اطلاع است. این وضعیت می‌تواند ناشی از ضربه مغزی، سکته، تومور یا مسمومیت دارویی باشد. اما پزشکان چگونه شدت کما را اندازه‌گیری می‌کنند؟ پاسخ این سوال در مفهومی به نام ضریب هوشیاری در کما نهفته است.

ضریب هوشیاری در کما، معمولاً با استفاده از مقیاسی به نام «گلاسکو» (Glasgow Coma Scale یا GCS) سنجیده می‌شود. این مقیاس بین 3 تا 15 امتیاز دارد و بر اساس سه عامل اصلی ارزیابی می‌شود: پاسخ چشمی، پاسخ حرکتی و پاسخ کلامی. امتیاز 15 نشان‌دهنده هوشیاری کامل و امتیاز 3 بیانگر عمیق‌ترین سطح کما است. به زبان ساده، هرچه عدد پایین‌تر باشد، ضریب هوشیاری در کما کمتر و وضعیت بیمار بحرانی‌تر است.

برای مثال، بیماری که با صدای بلند واکنشی نشان نمی‌دهد، اما با فشار دردناک، دست یا پای خود را حرکت می‌دهد، ممکن است امتیازی بین 6 تا 8 داشته باشد. در این شرایط، تیم پزشکی به‌دقت بیمار را تحت نظر می‌گیرد تا تغییرات احتمالی را در رفتار یا واکنش‌های فیزیکی او ثبت کند.

اهمیت تعیین دقیق ضریب هوشیاری در کما نه تنها در پیش‌آگهی و تصمیم‌گیری‌های درمانی، بلکه در ارتباط با خانواده بیمار نیز حیاتی است. این شاخص به پزشکان کمک می‌کند تا توضیح دهند که وضعیت بیمار تا چه حد جدی است و چه احتمالاتی برای بهبود یا ادامه کما وجود دارد.

 

با پیشرفت علم، روش‌های جدیدتری مثل بررسی فعالیت مغزی با EEG یا fMRI نیز به کمک پزشکان آمده‌اند، اما همچنان GCS به‌عنوان ابزاری استاندارد و قابل‌اعتماد در تعیین سطح هوشیاری بیمار در کما به کار می‌رود.